Kunstenares Carla Kleekamp
Portret van een bevlogen wereldburger

Senver maandblad (april 2017)
Door Elisabeth Couprie

Met veel energie vertelt Carla Kleekamp over haar werk en haar leven. De dochter van een Portugees-Indonesische vader en een Frans-Friese moeder heeft altijd kunst gemaakt. In Nederlands-Indië, waar Carla is opgegroeid, kreeg ze schilderles van een vriendin van haar moeder. En toen ze op 12-jarige leeftijd naar Nederland verhuisde, ging ze bij haar oom, die directeur was van de Gerrit Rietveld Academie, naakten schilderen in zijn atelier in Hilversum.

Carla Kleekamp maakt voornamelijk etsen. De techniek leerde ze in Hilversum, in het Grafisch Atelier. Ze kleurt haar etsen vaak in met aquarel, maar ze gebruikt ook andere technieken en materialen in haar kunst, veelal als collage. De stijl van de kunstenares is beïnvloed door twee belangrijke momenten: ze kreeg een beurs voor een studiereis naar Japan, dat een inspirerende reis bleek te zijn, en ze ontmoette een Chinese leermeester van wie ze vijf jaar lang les kreeg. Daardoor ontdekte ze het werk van de schilder Chu Ta (1625-1705), haar grote inspiratiebron. Volgens Carla is de lijnvoering heel belangrijk. Een lijn moet namelijk ch’i hebben; levenskracht. En in haar werk wordt ze geholpen door de techniek. Het salpeterzuur, dat wordt gebruikt om de lijnen van de ets uit te bijten, maakt een lijn rafelig, waardoor deze gaat leven. De invloed van de Aziatische kunsten op haar werk is ook te zien in het belang van de leegte en het ontbreken van symmetrie.

De natuur speelt een hoofdrol in het werk van Carla. De mens verdringt de natuur, volgens de kunstenares. Ze praat vurig over de verantwoordelijkheid die mensen hebben ten opzichte van de wereld. Het is haar leidmotief, al vanaf haar eerste werk. De bio-industrie, de klimaatverandering, het verdwijnen van de natuur; het zijn allemaal onderwerpen die ze aan de kaak stelt met haar kunst. Met haar laatste ets verbeeldt ze het antropoceen, een term van Nobelprijswinnaar Paul Crutzen, waarmee een samenleving wordt bedoeld, waarin alleen nog maar menselijk leven is en waarin de natuur niet meer bestaat. Kritisch werk maakt de kunstenares ook over het onderlinge gedrag van mensen. De kritische blik heeft ze naar eigen zeggen overgehouden aan haar jeugd. De Indonesische Bersiapperiode, na het einde van de oorlog in 1945, kan ze zich nog goed herinneren en heeft haar zienswijze gevormd.

De geëngageerde kunst van Carla Kleekamp spreekt mensen overal ter wereld aan; ze heeft onder andere geëxposeerd in Amerika, Rusland en Frankrijk. Of deze inspirerende kunstenares het niet rustiger aan gaat doen? Ze zal niet snel met pensioen gaan. Met een collega sprak ze erover. ‘We zijn gewoon verslaafd. Ik word ongelukkig als ik niet kan werken.’